هزینه جهانی شدن، سیاره ۳ الف و مدیران یک دلاری
۱- سود خالص گروه NOL (که APL زیرمجموعه آن میباشد) در سه ماهه سوّم سال جاری ۸۲% نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش یافت.
۲- شرکت China Shipping Container Lines ضرری معادل ۳۹٫۷ میلیون دلار را در سه ماهه سوّم سال جاری میلادی به ثبت رسانده است. و حجم جابجایی کانتینر تا انتهای سال ۲۰۰۸ توسط خط مزبور ۱۰% نسبت به سال قبل کاهش خواهد داشت.
۳- شرکت RCL نیز ضرری به میزان ۵/۱۲ میلیون دلار را در پایان سه ماهه سوّم سال جاری اعلام نموده است.
۴- کاهش درآمد شرکت EVERGREEN از ۱۵۸ میلیون دلار به ۸/۸ میلیون دلار برای سه ماهه سوّم سال میلادی جاری در مقایسه با دورة مشابه سال قبل گزارش شده است.
۵- سقوط کرایه حمل تا حد ۵۰% تعرفه ۳ ماه قبل
۶- دستورالعمل خطوط به نمایندگیهای سراسر دنیا بمنظور برقراری رژیم کاهش هزینه
۷- مذاکرات مجدد بین خطوط و مالکین کشتیها جهت تنظیم نرخ اجاره کشتیها با توجه به نوسانات شدید منفی بازار
۸- عدم تحویل گیری کشتیهای جدید از کارخانجات کشتی سازی و تقبّل پرداخت هزینه ضرر و زیان و دیرکرد و پرداخت هزینه نگهداری از سوی مالکین
۹- هم اکنون بیش از ۱۲۰ فروند کشتی کانتینری با مجموع ظرفیت حدود TEU 270،۰۰۰ ازسرویس خارج شده اند و پیش بینی میشود که این رقم به ۱۷۰ فروند و TEU 400،۰۰۰ تا آخر ماه ژانویه افزایش یابد.
۱۰- Citi group اعلام نمود که ۵۲،۰۰۰ نفر از ۳۵۸،۰۰۰ نفر مجموع کارکنان خود در حدود ۱۲،۰۰۰ دفتر کار در ۱۰۰ کشور دنیا را از اول سال میلادی آینده از کار برکنار خواهد کرد تا امکان بقای مجموعه را فراهم نماید.
۱۱- چرخهای بیش از ۵۰،۰۰۰ کارخانه و کارگاه تولیدی در چین که به کارخانه جهان شهرت یافته بود، از حرکت باز ماند.
نه تنها اغلب مردم که بسیاری از مدیران دست اندرکار صنعت حمل و نقل نیز هنوز نمیدانند که چرا و چگونه بطور بسیار ناگهانی اوضاع دگرگونه شد، مقالة زیر تلاشی برای پاسخ به آن چرا و چگونه میباشد.
۱- جنگ و سیاست - چشمان تعداد اندکی از حلقه اطرافیان بن لادن در ساعت ۰۸:۴۶ دقیقه روز یازدهم سپتامبر بوقت نیویورک پس از مشاهدة برخورد موفّقیّت آمیز اولین هواپیما به یکی از دو برج دو قلوی مرکز تجارت جهانی از خوشحالی حاکی از موفّقیّت در انجام بزرگترین عملیات تروریستی تاریخ و یا بقول خودشان جهادی برق میزد و در مقابل چشمان بی فروغ و بهت زده میلیونها انسان از تراژدی دردناکی که در گذر بود ناباورانه از پلک زدن بازماند تا با چشمان خویش باور کنند که سقوط اختیاری از طبقات پنجاه و شصت و هشتاد و صد هم در لحظاتی میتواند طعم شیرین رهایی را با مرگ شیرین تر برای انسان ناگزیر به ارمغان آورد. هیچکس را یارای تحلیل و حمایت از واقعه علیرغم کینه های انباشته در دل از امپریالیسم نبود.
عملیاتی که در آن ۴ فروند هواپیمای مسافری بهمراه مسافرانش پس از ربایش همزمان در آسمان به نهادهای تجاری و نظامی تنها ابر قدرت موجود با موفّقیّت یورش برده بود، به اندازه کافی پر اهمّیّت و بزرگ ارزیابی شد که بتواند تمامی پروازهای تجاری آمریکا را که مجموع هواپیماهایش از مجموع هواپیمای در حال کار در بقیه دنیا بیشتر است، بدلایل امنیتی از حرکت بازدارد.
ناآشنایان با فرهنگ جهادی و استشهادی و با تصوراتی که از طریق چند فیلم و مخبرین خود از بن لادن و پیروانش داشتند، برآن شدند تا با حمله به قلب فتنه که در سرزمینی صعب العبور و محزوبه از پس ۲۵ سال جنگ مأمن داشت، شر سایه شوم تروریسم را با اقدامات نظامی از ینگه دنیا دور نگه دارند.
دولت آمریکا که پس از فروپاشی بلوک کمونیستی تنها ابرقدرت بجا مانده در دنیا شده بود و به واسطه داعیه حقوق بشر نمی توانست کشتار ۸۰۰،۰۰۰ نفر در ۱۰۰ روز را در رواندا و یا ده ها هزار نفر در بوسنی را جنایت علیه بشریت بنامد (مبادا که از پس هزینه دخالت برنیاید) بسیار شتابزده از پس حمله های تروریستی موصوف، جنگ با ترور را سرلوحه سیاست خارجی و عملیات نظامی خود قرار داد و با همراهی انگلستان در کمتر از ۳۰ روز قوای نظامی خود را برای حمله به افغانستان که پایگاه القاعده بود، بسیج کردند و در تاریخ ۷ اکتبر یورش آغاز شد. کابل و شهرهای مهم دیگر به همّت نیروهای ملّی افغانستان منجمله سپاهیان احمدشاه مسعود در کنار نیروهای ناتو بسیار سریع به تسخیر نیروهای ائتلاف درآمد. هزاران نفر از نیروهای طالبان کشته و بازماندگان در کوه ها آواره و به سمت استان وزیرستان کوچیدند.
سرنخ های بدست آمده در اشغال افغانستان و اعترافات برخی از زندانیان گوانتانامو و برای نشان دادن ضرب شصتی قوی تر به برخی از دولتها و حکمرانان به بهانة وجود سلاحهای کشتار جمعی که مبادا به دست تروریستها بیفتد، در مورخه ۲۰ مارس سال ۲۰۰۳ یعنی ۲ سال و نیم پس از حمله به افغانستان، حمله به ارتش مجهّز صدام حسین در شب عید نوروز کلید خورد و شاید پس از آن در دسامبر همان سال معمر قذافی جدّی بودن پیام را دریافت و ضمن اعتراف صریح به دست داشتن سرویس اطّلاعاتی کشورش در انفجار هواپیمای ۷۴۷ خطوط پان آمریکن و پذیرش پرداخت غرامت ۲ میلیارد و هفتصد میلیون دلاری، درها را به روی بازرسان سازمان انرژی اتمی گشود و فعّالیّتهای توسعه تسلیحاتی خود را متوقف نمود تا مبادا خود و بقیه دودمانش را در مصاف با ابرقدرتی یگانه به کام مرگ که قبلاً طعم گس و تلخش را در بمباران یکی از کاخهایش و از دست دادن دخترش در سال ۱۹۸۶ چشیده بود، بکشاند.
غلط بودن برخی از اطلاعات که به تصمیم های بزرگ منجر میشود احتمالا بسیار پر هزینه خواهد بود، کما اینکه مشروعیت حمله آمریکا و متحدانش به عراق بدون مصوبه شورای امنیت بدلیل عدم وجود نشانی از سلاحهای کشتار جمعی به چالش کشیده شده و از آن مهمتر عدم دستیابی به پیروزی قطعی و سریع بود که تاکنون بیش از -/۳،۰۰۰ میلیارد دلار هزینه مستقیم بر مالیات دهندگان آمریکایی علاوه بر جان چندین هزار نفر تحمیل نموده است و جورج بوش را مجبور به اعتراف به اشتباه در تصمیم گیری در خصوص حمله به عراق در آخرین ماه زمامداری نمود.
۲- فشار به منابع و آز بشر – بورس بازی، سفته بازی، سلف خری و از همه مهمتر ولع مصرف بیش از توان باز تولید سیاره ۳ الف * که پس از میلیونها سال معادنی را در دل خاک و جنگلهایی را در برخی از نقاط برای استفاده نوع بشر تدارک دیده بود، موجبات رشد قیمت ها را در سطح موادخام و اولیه تشدید نمود.
* کره زمین با ۳ معضل مواجه است : ۱- ازدیاد جمعیّت ۲- آلودگی ۳- انرژی به نقل از آقای مسعود خیام در ۱۵ سال پیش
اگر فرض کنیم که ۲،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ نفر از جمعیت ساکن کره زمین درحد متوسط و به بالا باشند و هر نفر در روز ۳ برگ دستمال کاغذی مصرف کند و اگر بدانیم که برای تولید کاغذ و دستمال کاغذی ۳ برابر وزن آن درخت مصرف میشود آنگاه شاید دست و دلمان در مصرف کاغذ و دستمال کاغذی لرزشی را احساس نماید تا با مصرف کمتر به فرزندانمان هم مجالی برای زیستن دهیم.
جالب است بدانیم از طریق خرید کاغذ سهام فلان کارخانه و یا چندین هزارتن مواد اولیه و یا نفت تحویلی در ۶ ماه آینده که هنوز از دل زمین استخراج نشده است و یا خرید وام با بهره کم و فروش آن در کشورهای دیگر با بهره بالاتر، تعداد زیادی که در مقابل جمعیّت کره زمین ناچیز میباشند ثروتهای هنگفتی به جیب زدند.
ضعف بنیه اقتصادی بزرگترین اقتصاد دنیا (پس از ۶ سال جنگ بسیار پر هزینه) که ساختارش بر مبنای بدهی استوار است و سبقت مدیران چند میلیون دلاری بانکها در وال استریت از یکدیگر برای فروش وام بیشتر به مصرف کنندگان و ثبت گردش مالی عظیم تر در ترازنامه بانک که متضمن پاداشهای چندین ده میلیون دلاری و موقعیت های بهتر شغلی میبود به بحران اعتبار مشتریان که به کردیت کرانچ (Credit Crunch ) مشهور است در تابستان ۲۰۰۷ در آمریکا ختم شد.
و اینچنین بود که با طماًنینه سقوط آغاز شد امّا هنوز هیچیک از اتاقهای فکر و تئوری پردازان علم اقتصاد و ناظرین را علیرغم دانش و تجربه امکان پیش بینی نبود، چرا که هیچکدام عامل طبیعت را در معادلاتشان منظور نمی نمودند.
منازل مسکونی خریداری شده با وام های بانکی توسط مردم بدلیل عدم امکان پرداخت اقساط یکی یکی به تملّک بانکها درآمد ولی علیرغم تجدید ارزیابی و کاهش ده الی بیست درصدی قیمت متأسفانه مشتری وجود نداشت و اینچنین بود که نقدینگی بانکها در سایه سیاستهای لیبرال تر نئو محافظه کاران در پس یازده سپتامبر ۲۰۰۱ که بدلیل تحرّک بیشتر به اقتصاد از پای افتاده که شاخص سهامش بدلیل حملات چندین هزار واحد سقوط کرده بود، به اموال غیرمنقول بدون مشتری تبدیل شد. با این استدلال که مدیران بانکها چون توانسته اند چنان سازمانهای بزرگ مالی را در شهرها و کشورهای مختلف دنیا سازماندهی، حفظ و همچنان با سوددهی به پیش ببرند، پس در صورت رفع برخی از محدودیت ها و موانع دولتی در زمینه بکارگیری و تخصیص منابع بانکی، مطمئناً اقتصاد رونق بیشتری می یابد. و حالا لیست بلند و بالایی از مدیران بانکها و موسسات مالی که به هشدارها در جهت افزایش تملک املاک رهنی وقعی ننهاده اند به دست بازرسان و ناظران دولت فدرال بمنظور شناسایی مقصرین سپرده شده است.
نه تنها مشکلات اشاره شده نقاط ضعف بسیاری را در قوانین نظارتی اقتصاد بازار آزاد بر ملا ساخت که کلاهبرداری ۵۰ میلیارد دلاری آقای برنارد مدوف ۷۰ ساله و میلیونر (Bernard Maddof) مدیرعامل NASDAQ از بانکها و موسسات خیریه و هنرپیشه های هالیوودی نشان داد که آز بشر را کرانه نیست.
رشد طبقه متوسط در سایه رشد اقتصادی ۳۰ سال گذشته و در غیاب سیاستهای روشنگرانه و بازدارنده و هزینه بر که احتمالاً همة آنها محبوبیت هر دولتی را با چالش مواجه خواهد ساخت، فشار به منابع و ذخائر را بدون انگیزش افزایشی در چرخة باز تولید حیات و اکو سیستم ها چندین برابر نمود و اینچنین بود که ماهیگیران چینی بمنظور اجابت درخواست مشتریان تازه پولدار شده رستورانها روزانه صدها کوسه را صید و پس از کشتن و جدا کردن باله های این حیوان حیرت انگیز که اسرار کمی از حیاتش مکشوف شده و تنها حیوانی است که سیستم دفاعی بدنش اجازة رشد سلولهای سرطانی را نمیدهد، نه تنها به کسب و کار خود رونق بخشیدند که صندوق رستورانها را با منوی سوپ ۱۰۰ دلاری باله کوسه متورم ساختند.
کشتار حدود ۹۷۰۰۰ رأس فیل حدود ۸۰۰۰ کیلوگرمی فقط در قاره آفریقا در ۳۰ سال گذشته بخاطر چند کیلو عاج سفیدرنگ که در نقش و نگار میز و صندلیها و مهره های شطرنج و سایر لوازم تزئینی عدّه ای اعیان نقش بازی میکند ، آیا گناه نابخشوده سیاهانی است که از نعمت آموزش و لقمه نانی محرومند و پس از کشتار فیل با همة مخاطراتش عاج را به بهائی در حدود ۲۰% قیمت بازار به دلالان عرضه مینمایند یا سفیدانی که نمیدانند با پول بدست آمده چه کنند و میبایستی تفاخر داشتن را در غیاب ایمان به نمایش گذارند؟؟؟
مصرف بیش تر یعنی حمل و نقل بیشتر و افزایش حمل و نقل نه تنها فشار منابع را تشدید مینماید که با شدت گرفتن مصرف سوختهای فسیلی، گرمایش زمین و اثرات گازهای گلخانه ای پدیدار میگردد تا آنجا که اسامی تاریخی از مفاهیم شناخته شده توسط بشر تهی میشود و اقیانوس منجمد شمالی را بدلیل ذوب شدن یخها یارای پذیرائی از خرسهای قطبی نمیباشد.
ریک واگنر (Rick Wagoner) مدیرعامل جنرال موتورز بهمراه دو مدیرعامل دیگر صنایع اتومبیل سازی آمریکا یعنی شرکتهای فورد و کرایسلر پس از کاهش شدید آمار فروش و رایزنی با یکدیگر بر آن شدند تا با توجیه جلوگیری از بیکاری میلیونها آمریکایی که به صنایع خودروسازی مستقیماً وابسته میباشند، از سنای آمریکا تقاضای ۱۵ میلیارد دلار وام بدون بهره بمنظور مقابله با بحران نقدینگی نمایند، امّا نمی پنداشتند که نمایندگان مردم به واسطه آنکه کمک مورد نظر از محل درآمد مالیاتی دولت میباشد مدیریت ایشان و نحوة هزینه کردنشان را در زمان بحران با چالش مواجه خواهد ساخت. سفر با هواپیمای جت اختصاصی که همیشه توسط چنان مدیرانی انجام شده بود آنچنان سیلی سختی برگونه مدیران کوبید که در سفر بعد نه تنها با ماشین مسیر چند صد کیلومتری دترویت تا واشنگتن را طی نمایند که بمنظور نجات کریر خدمتی خود تعهد نمایند سال ۲۰۰۹ فقط در مقابل یک دلار بابت حقوق و مزایا به کار در شرکت متبوع ادامه دهند و این کمترین تاوانی است که بابت سیاستگزاریهای قبلی خود مبنی بر تداوم تولید خودروهای SUV و پرمصرف بدلیل سوددهی بیشتر پرداخت خواهند کرد.
به یقین هزینه پیوستن به پیمان کیوتو و بکار گیری سیاستهای بازدارنده در زمینه آلاینده ها بسیار ارزانتر از ورشکستگی فعلی اقتصاد آمریکا میبود امّا در لحظه تصمیم هیچ سیاستمداری را یارای پیش بینی چنان هزینه گزافی بدلیل عدم تعهد و ایمان به حفظ کره زمین و ذخائر آن نبود.
انتخاب وزیر کار کابینه رئیس جمهور جدید آمریکا که گرایشات محیط زیستی اش بر گرایشات کار فرمایی اش تفوق دارد، نشانی کوچک از شنیده شدن صدای زنگ ها میباشد. آیا گوشهای سیاستمداران کشورهای در حال توسعه به بسامد این فرکانسها واکنش نشان میدهد ؟؟؟
۳- چاشنی : ترور ولیعهد صربستان چاشنی انفجار جنگ جهانی اول بود و ترور حدود ۳۰۰۰ شهروند آمریکایی مقدمة دو جنگ بزرگ و اشغال دو کشور افغانستان و عراق و ترورهای بعدی در لندن و مادرید و استانبول و کراچی و بمبئی و عراق و افغانستان و اندونزی که مجموع بمب های استفاده شده در آنها از مجموع بمبهای استفاده شده در جنگ جهانی دوم بیشتر است ، بود . براستی در سالهای اخیر و پس از یازده سپتامبر چرا بیشترین حجم اخبار شبکه های بین المللی را جنگ و انفجار و خونریزی به خود اختصاص داده است. بنظر میرسد که فشار به منابع اولیه و ولع بشر برای زندگی پر زرق و برق تر و تشویق به مصرف بیشتر در سایه اقتصاد آزاد جا را برای زندگی مسالمت آمیز تنگ تر نموده است. آیا در پرتو ضررهای چندین ده هزار میلیارد دلاری هفت اقتصاد برتر دنیا و کاهش درآمد کشورهای در حال توسعه و افزایش بیکاری در تمام کشورها میبایستی در انتظار جنگ های جدیدی که به رونق کارخانه های اسلحه سازی و فروش تکنولوژی کشورهای ثروتمند از یکسو و غارت و چپاول و از دست رفتن سرمایه های مالی و انسانی کشورهای در حال توسعه می انجامد، باشیم ؟؟؟
آیا تاریخ، سیاست کشورهای غربی به رهبری آمریکا در برخورد با حملات یازده سپتامبر را ضعف بینش سیاسی ایشان قلمداد خواهد کرد ؟؟؟
اگر سیاست به معنای گفتار و کرداری است که طرف مقابل خواسته ما را اجابت نماید، آیا بن لادن و القاعده سیاست موفّق تری برای تضعیف حریف برگزیدند و یا جورج بوش با جنگ افروزی خود و فرو رفتن در باتلاق بحران جهانی اقتصادی زمینه را برای غارت بیشتر و فرمانروایی بی رغیب تر مهیا نمود ؟؟؟
۴- داخلی : با توجه به کند شدن آهنگ رشد در تمام نقاط کره زمین و کاهش تقاضا که به کاهش قیمت نفت و گاز و تولیدات پتروشیمی و سایر فرآورده های معدنی از قبیل سنگ و کرومیت و سنگ آهن و غیره که حجم بسیار عمده ای از صادرات کشور را تشکیل میدهد انجامیده است، ذخایر ارزی کشور با فشار مواجه خواهد بود که دولت با استفاده از ابزار تعرفة گمرکی سعی در ایجاد توازن مینماید و واردات کشور با سیر نزولی مواجه میشود. کاهش واردات نه تنها ناوگان دریایی بین المللی شاغل در این منطقه را متأثر خواهد ساخت که فشار بیشتری به ناوگان دولتی بدلیل عدم بازیگری در پهنه وسیعتری از جهان و تمرکز بر بازار منطقه ای وارد خواهد ساخت، فشار بر بنادر کاسته خواهد شد و بازاریابی و ایجاد انگیزه بمنظور جذب صاحبان کالا و کشتیها جایگاه خود را در سازمانهای دولتی متصدی امور باز مینماید.
واردات و توزیع کامیونهای چینی و افزایش تولیدات داخل که به نوسازی قسمتی از ناوگان جاده ای در سالهای اخیر منجر شد پس از کاهش کالای رسوبی فعلی در بندر شهید رجائی بحران را به عرصة حمل و نقل جاده ای قبل از شب عید سال ۱۳۸۸ هدایت خواهد کرد.
وقتی که خطوط کشتیرانی صدها فروند از کشتیهای خود را از سرویس خارج مینمایند آوارش بر سر ترمینالهای صادراتی و ترانزیتی و بنادر و ناوگان جاده ای و ریلی و تمام خدمات وابسته بتدریج و با تأخیر ولی حتمی خراب خواهد شد.
در چنان شرایطی و با تفکر جهانی میبایستی حتماً تمام اقدامات لازم را بمنظور حفظ زیستبوم های محلّی خود بکار بریم تا براحتی فضای سبز شهری خود را با آجر و سیمان و آسفالت فرش نکنیم و تالاب انزلی را پاس بداریم و جنگلها را تاراج نکنیم و امکان زندگی چند یوزپلنگ بازمانده آسیایی را در سرزمین پهناور ایران با عبور جاده از قلب زیستگاه شکننده شان و کشتار ۳ قلاده در چند ماه به مخاطره نیندازیم و جان درختان هزار ساله خود را که ذخیره ژنتیکی منحصر بفردی میباشد به دست ارّه نسپاریم و فضولات انسانی و صنعتی را به دلیل ارزانی نوع خلاصی به رودخانه و دریا نسپاریم تا جلبک های سمّی در حدّ و اندازه طبیعی باقی بمانند و آبزیان آزادانه و بی دغدغه رسوب نفت در نسوجشان شنا کنند و لاک پشتهای چند صد ساله با بلعیدن کیسه پلاستیکی از چرخه طبیعی حیات غیر طبیعی حذف نشوند و وظیفه و مسئولیّت انسانی و اجتماعی خود را با سود آوری بنگاه های اقتصادی سودا نکنیم که این سودا یکسر خسران و زیان برای اکنون و آیندگان در بر خواهد داشت.
اُمید است که ورشکستگی بسیاری از مؤسسات مالی و اعتباری و بانکها، کارخانجات و شرکتهای عظیم تا بنگاه های کوچک که به اقتصاد جهانی متصل بودند، چونان هرّست آور دریغ بقول شادروان احمد شاملو در گوش جان همة ما از مدیر و کارمند ، دام دار و کشاورز ، تاجر و صنعتگر تا دولتی و خصوصی طنین افکند تا صرفه جویی و حرمت به طبیعت را که اجزاء اصلی آن یعنی خاک ، آب، آتش و باد با قدرت پالایندگی و تجزیه کنندگی، آلایندگیهای نوع بشر را مطهر و قابل استفاده مینماید، پاس داریم.
امید ملک – آذر ۸۷
دسته بندی مطلب : مقالات